Ni vidis en antaŭaj artikoloj kiel la esperantistoj, en mallonga tempo, organizis sin, organizante lokajn klubojn, landajn kaj internaciajn asociojn. Ili estis kaj estas horizontalaj (teritoriaj) organizaĵoj sed ankaŭ en la Esperanto-movado ekzistas vertikalaj, aŭ asocioj, kiuj kunigas homojn, kiuj havas la samajn interesojn.

Inter la plej multaj kaj plej bone strukturitaj, ni trovas la S.A.T. (Sennacieca Asocio Tutmonda ) naskita en 1921 kun la celo unuigi "ĉiujn proletojn de la mondo". La ĉiujaraj kongresoj servas ĝuste por kunigi homojn kun komunaj intencoj, kune plani kaj plani sian komercon kun la kontribuo de diversaj ideoj, pro aparteno al diversaj nacioj kun malsamaj kulturoj.

Alia asocio, kiu havas multajn kunordigitajn membrojn, estas tiu de fervojistoj (I.F.E.F - Internacia Fervojista Esperanto-Federacio), krom internaciaj renkontiĝoj ankaŭ organizas landajn kongresojn. Antaŭ kelkaj jaroj fervojteknika vortprovizo estis publikigita en Esperanto.

Tria grava asocio laŭ la nombro de membroj sed ankaŭ por la sektoro, kiun ĝi reprezentas: ĝi estas la I.L.E.I ( Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj). Ĝi kunvenigas ĉiujn ĉiuspecajn instruistojn kaj ankaŭ organizas mondajn kaj landajn lokajn konferencojn.

Ekzistas kromaj ĉirkaŭ sepdek fak-asocioj, sed grava loko por la disvastigo de la lingvo, kvankam ne tre multnombra, estas ELF-AREK, aŭ la Ligo de filatelaj esperantistoj kaj kolektantoj. Ĝi kunvenas unufoje jare okaze de la Universala Kongreso, eldonas bultenon LA VERDA LUPEO (ankaŭ prezentita en IL POSTALISTA) kaj membroj partoprenas filatelajn ekspoziciojn de ĉiuj niveloj kun Esperantaj temaj kolektoj.

Alessandro Bellucci
06-09-2021